Evrensel Anlayışta Soyut Dışavurumcu Bir Türk Sanatçı Asım İşler (1941-2007)



  • April 14, 2012

Asım İŞLER, çağdaş Türk resmine adını  gerek baskı resim gerekse boya resim alanında ustaca ürettiği yağlıboya ve akrilik tuvaller, gravürler, litografiler, Paris Afiş resimleri, karton üzerine akrilik, suluboya,  pastel  ve guaj gibi sayısız eserler ile altın harflerle kazımıştır.

1966 yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisinden mezun olduktan sonra Avrupa konkurunu kazanarak 1970-74 yılları arasında Paris’te resim eğitimine devam etmiştir. Paris Güzel Sanatlar Akademisinde boya resim, gravür, litografi ve ünlü gravürcü S.W.Hayter ile Atelier 17 ‘de çalışmıştır. 1974 te İstanbul’a döndüğünde Akademi’nin resim bölümünde  ders vermeye başlamış, 1975 yılında Görsel Sanatlar derneğinin kurucu üyesi olmuştur.

Sanatçı 60 lı yıllardaki öğrencilik ve 70 li yıllarda Paris te olduğu dönemlerindeki tuvallerine ve de gravürlerine  toplumsal gerçekçiliği, işçi sınıfını, köylü halkını ve göçü resmetmiş, emekçi kesimin yaşama savaşını,  sosyo politik gerçeklikleri yansıtmıştır. Bu dönem yağlıboya tuvalleri Norveçli ressam Edward Munch’un kalın konturlar, kahve rengimsi koyu renkler ile dışavurumcu yaklaşımla oluşan  figür düzenlemelerini anımsatmaktadır.

Baskı resmin (gravür) yanısıra sanatçı,  büyük bir hızla boyaresme yoğunlaşmış, soyut  dışavurumcu ve renkçi eğilimli yapıtlar üretmiştir. Sanatçının, bu anlayış ile çalıştığı, 1988 sonrasında yöneldiği dikey boyuttaki büyük tuvallerinden bir örneği 1996 da Londra’da düzenlenen SOTHEBYS  Türk Resim Müzayedesinde görüyoruz.

1987-92 yılları arasında İstanbul-Paris arasında yaşamını sürdürmüştür. Bu sırada Paris Güzel Sanatlar Yüksekokulu’nda, Paris Dekoratif Sanatlar Ulusal Yüksekoklu’nda ve de Sorbonne Üniversitesinde dersler vermiş, Fransız hükümeti ile eğitsel, sanatsal ve sergi değişimi gerçekleştirmiştir. Bu sıralarda kendisine tahsis edilen ev ve atölyelerde pek çok eser üreten sanatçı, bunların bir kısmını Fransa’da katıldığı çeşitli sergilerde ve Türkiye’de sergilemiştir.

1993 yılında  Bibliotheque Nationale de Paris koleksiyonlarından yapılan bir seçkiyle  “De Bonnard a Bazelitz” (Bonnard’dan Bazelitz’e) başlıklı dünyadan önemli sanatçıların katıldığı sergide Türkiyeyi temsil etmiştir. Paris yıllarını yansıtan Paris afişleri adlı eserlerini; Paris’te toplayıp üzerine müdahalelerde  bulunarak üretmiştir. Reklam afişlerinin sunduğu  dünya imajını yapay ve kandırıcı, tüketimi körükleyici bulduğu için bu imajlarla kendince hesaplaşmış ve bu eserler serisini oluşturmuştur.

Sanatçının gerek figüratif gerekse nonfigüratif gravür eserlerindeki nitelikli uygulama tekniğini, ustalığını Sorbonne üniversitesi profesörlerinden  Prof. Dr. George Le Rider şu sözlerle açıklar: -“Asım eşsiz bir gravür sanatçısıdır. Bu sanatın tüm tekniklerine hakimdir. Hayran olunacak kadar iyi çiziyor. Rengi, çelik kalemi, asidi üstün bir yenilikte kullanıyor. Presi nasıl ustalıkla yönlendirdiğini gözlemledim. Tüm usta gravür sanatçıları gibi Asım da plakalarını kendi basmaktadır.”

Çalışmalarında Amerikalı besteci John Cage’in eserlerinde görülen Indeterminacy (belirlenmemişlik) kavramı ile paralellik gösteren sanatçı eserlerini önceden kurgulayarak değil, anlık dışavurumlar ile yaratmıştır. İŞLER’e göre sanat  sonsuzluğa ölüme karşı duruş, olumsuzluk, şiddet ve  çirkinliğe karşı bir savunma ve bir çığlıktır. Sanat eseri ve sanat  kimsenin satın alamayacağı ancak yer ve zaman  değiştiren bir varlık, bir belgedir.

Çağdaş Türk resim tarihine adını, kalıcı bir imza olarak yazmış, bunun haklı onurunu taşımış bir sanatçı olan İşler 45 yılı aşan sanat yaşamı süresince başta Paris’te Galeri FIAP, Galeri Int Des Arts olmak üzere 35 kişisel sergi açmış, yurtiçi ve yurtdışında  150 ye yakın karma sergiye katılmıştır  Eserleri  başta  Victoria Albert Museum-Londra, Bibliotheque National de Paris, Cité International des Arts Association Vakıf koleksiyonu-Paris olmak üzere, Türkiye’de  T.C Kültür Bakanlığı Koleksiyonu, İstanbul-Ankara-İzmir Resim ve Heykel Müzeleri,  DEMSA,  Elgiz Çağdaş Sanatlar Müzesi, Akbank gibi  pek çok müze, özel kişi ve kurumun koleksiyonlarında yer almaktadır.